Αθήνα, 27 Ιουλίου 2023:

Με κοινή Αναφορά προς τους Εισαγγελείς του Ναυτοδικείου Πειραιά, Πρωτοδικείου Μυτιλήνης και Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, 28 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ζητούν την αποτελεσματική διερεύνηση τυχόν αξιοποίνων πράξεων σε σχέση με τα όσα δημοσιεύθηκαν στις 19 Μαΐου 2023 από τους New York Times (ΝΥΤ).

Υπενθυμίζεται ότι στα μέσα Μαΐου οι NYT δημοσιοποίησαν βιντεοληπτικό υλικό φερόμενης επαναπροώθησης από το νησί της Λέσβου, που φέρεται να έλαβε χώρα τις μεσημεριανές ώρες της 11ης Απριλίου 2023.[1] Μεταξύ άλλων, το δημοσίευμα είχε προκαλέσει την αντίδραση της Επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κας. Ylva Johansson, η οποία είχε ζητήσει από τις ελληνικές Αρχές να διεξάγουν πλήρη και ανεξάρτητη έρευνα για το αναφερόμενο περιστατικό, ενώ ο Πρωθυπουργός, σε συνέντευξή του στο CNN, είχε δεσμευθεί για τη διερεύνηση του περιστατικού, χαρακτηρίζοντάς το ως μια «απολύτως απαράδεκτη πρακτική».[2]

Ωστόσο, πέραν της ανάθεσης της υπόθεσης στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας,[3] Αρχή η οποία έχει πολλαπλώς επικριθεί ως προς την έλλειψη αποτελεσματικότητας στη διερεύνηση παρόμοιων περιστατικών,[4] καμία άλλη έρευνα σχετικά με το περιστατικό δεν είχε γίνει γνωστή.

Υπενθυμίζεται, επιπλέον, ότι μέχρι και σήμερα και παρά τον σημαντικό αριθμό αξιόπιστων και συνεκτικών αναφορών για φερόμενες επαναπροωθήσεις στα σύνορα της Ελλάδος, που καταγράφονται συστηματικά τα τελευταία χρόνια σε εκθέσεις οργάνων του ΟΗΕ και της ΕΕ, όπως και σε πρόσφατη έκθεση του Μηχανισμού Καταγραφής Περιστατικών Άτυπων Αναγκαστικών Επιστροφών, που έχει ιδρυθεί και λειτουργεί στο πλαίσιο της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ),[5] δεν έχει γίνει γνωστή καμία υπόθεση που να έχει εξεταστεί πέραν του προκαταρκτικού σταδίου από την ελληνική Δικαιοσύνη και να έχει τύχει αποτελεσματικής εξέτασης.[6]

Η απουσία αποτελεσματικής έρευνας από την ελληνική Δικαιοσύνη, αποτέλεσε άλλωστε έναν από τους λόγους για τους οποίους το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου διαπίστωσε παραβίαση των ελληνικών Αρχών, στην εμβληματική απόφαση που εκδόθηκε ένα χρόνο πριν για την υπόθεση του Φαρμακονησίου. 

Η κοινή αναφορά, με τη λίστα των υπογραφουσών οργανώσεων, είναι διαθέσιμη εδώ

[1] https://www.nytimes.com/2023/05/19/world/europe/greece-migrants-abandoned.html

[2] https://www.primeminister.gr/2023/05/23/31874

[3] https://www.kathimerini.gr/society/562438798/metanasteytiko-ereyna-apo-tin-ethniki-archi-diafaneias-gia-to-vinteo-apo-ti-lesvo/

[4] https://rsaegean.org/el/michanismoi-dierevnisis/

[5] Η ΕΕΔΑ αποτελεί το ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα προστασίας και προώθησης των δικαιωμάτων του ανθρώπου σύμφωνα με τον ν. 4780/2021.

[6] https://www.gcr.gr/media/k2/attachments/GCR_HLHR_letter_final.pdf

Η νέα έκθεση «Χωρίς χαρτιά, δεν υπάρχει ζωή: Νομικά εμπόδια στην πρόσβαση στην προστασία για τα ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα»,  είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες με τη Save the Children International. 

Η έκθεση, που βασίζεται σε διεξοδικές συνεντεύξεις με 12 ασυνόδευτα παιδιά και σε μια επισκόπηση του ελληνικού συστήματος ασύλου, περιγράφει λεπτομερώς πώς: 

• τα περισσότερα ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα βασίζονται στο σύστημα ασύλου για να νομιμοποιήσουν τη διαμονή τους, αν και αυτή η διαδικασία είναι ακατάλληλη για παιδιά και τα περισσότερα από αυτά απορρίπτονται 

• αυτή η κατάσταση ενισχύει την ευαλωτότητά τους, καθώς ζουν με φόβο και ανασφάλεια και, ως εκ τούτου, είναι ευάλωτα στην εκμετάλλευση και την κακοποίηση 

και συνηγορεί για: 

• την υιοθέτηση ειδικής άδειας διαμονής για όλα τα ασυνόδευτα παιδιά, μόνο επειδή είναι παιδιά, μόνα και σε μετακίνηση, όπως έχουν ήδη κάνει σχεδόν τα μισά κράτη μέλη της Ε.Ε. 

• την τροποποίηση της υφιστάμενης διαδικασίας χορήγησης άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους σε ασυνόδευτα παιδιά, προσαρμοσμένη στην πραγματικότητα των παιδιών που είναι εκτοπισμένα, μόνα και σε μετακίνηση 

• την παροχή δωρεάν νομικής βοήθειας κατάλληλης για την ηλικία και την εφαρμογή στην πράξη ενός συστήματος επιτροπείας που μαζί θα συμβάλουν στη μείωση των κινδύνων για τα ασυνόδευτα παιδιά.

Όχι περαιτέρω ολίσθηση: Να αποσυρθεί το καθεστώς παρεκκλίσεων από τη μεταρρύθμιση του ενωσιακού δικαίου για το άσυλο

Ιούλιος 2023

Τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι ενωσιακοί συννομοθέτες, προχωρούν στη μεταρρύθμιση του ενωσιακού δικαίου για το άσυλο, υπό τη μορφή του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο υποβαθμίζει το επίπεδο προστασίας και υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο στην Ευρώπη. Αλλά όχι μόνο.

Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ επιθυμούν την αναβίωση της πρόσθετης από 2021 πρότασης για την «εργαλειοποίηση». Η πρόταση επιτρέπει παρεκκλίσεις από τις υποχρεώσεις τους σε συνθήκες φερόμενης «εργαλειοποίησης μεταναστών», κατά τρόπο που υπονομεύει την εναρμόνιση και την επίτευξη κοινού συστήματος. Για περισσότερες λεπτομέρειες, διαβάστε την ακόλουθη ανάλυση και δήλωση.

Το νέο τέυχος του Δελτίου Νομολογίας Ασύλου παραθέτει αποσπάσματα από 99 αποφάσεις διοικητικών, πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων, Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών και της Υπηρεσίας Ασύλου, εκδοθείσες αποκλειστικά το πρώτο εξάμηνο του 2023.

Το παρόν τεύχος καλύπτει ζητήματα όπως η ερμηνεία της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας», η αξιολόγηση της αξιοπιστίας του αιτούντος και της ουσίας της αίτησης, οι διαδικαστικές εγγυήσεις της διαδικασίας ασύλου, η λειτουργία της ενδικοφανούς προσφυγής και της δικαστικής προστασίας των αιτούντων άσυλο, το δικαίωμα στην οικογενειακή επανένωση, η διοικητική κράτηση, καθώς και η ποινική μεταχείριση των προσφύγων.

Πέραν των οργανώσεων Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), HIAS Ελλάδος και Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), στο Τεύχος 1/2023 συνεισέφεραν οι οργανώσεις ΜΕΤΑδραση, Fenix Humanitarian Legal Aid, Equal Rights Beyond Borders, I Have Rights και European Lawyers in Lesvos (ELIL), καθώς και σημαντικός αριθμός δικηγόρων του Μητρώου Δικηγόρων της Υπηρεσίας Ασύλου, με αποφάσεις επιλεγμένες από τις υποθέσεις που υποστηρίζουν στο πλαίσιο της νομικής τους δραστηριότητας.

Κατεβάστε το Τεύχος 1/2023 του Δελτίου Νομολογίας Ασύλου εδώ.

Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)

HIAS Ελλάδος

Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)

Το νέο τέυχος του Δελτίου Νομολογίας Ασύλου παραθέτει αποσπάσματα από 99 αποφάσεις διοικητικών, πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων, Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών και της Υπηρεσίας Ασύλου, εκδοθείσες αποκλειστικά το πρώτο εξάμηνο του 2023.

Το παρόν τεύχος καλύπτει ζητήματα όπως η ερμηνεία της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας», η αξιολόγηση της αξιοπιστίας του αιτούντος και της ουσίας της αίτησης, οι διαδικαστικές εγγυήσεις της διαδικασίας ασύλου, η λειτουργία της ενδικοφανούς προσφυγής και της δικαστικής προστασίας των αιτούντων άσυλο, το δικαίωμα στην οικογενειακή επανένωση, η διοικητική κράτηση, καθώς και η ποινική μεταχείριση των προσφύγων.

Πέραν των οργανώσεων Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), HIAS Ελλάδος και Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), στο Τεύχος 1/2023 συνεισέφεραν οι οργανώσεις ΜΕΤΑδραση, Fenix Humanitarian Legal Aid, Equal Rights Beyond Borders, I Have Rights και European Lawyers in Lesvos (ELIL), καθώς και σημαντικός αριθμός δικηγόρων του Μητρώου Δικηγόρων της Υπηρεσίας Ασύλου, με αποφάσεις επιλεγμένες από τις υποθέσεις που υποστηρίζουν στο πλαίσιο της νομικής τους δραστηριότητας.

Κατεβάστε το Τεύχος 1/2023 του Δελτίου Νομολογίας Ασύλου εδώ.

Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)

HIAS Ελλάδος

Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)

Αθήνα, 21 Ιουνίου 2023: Επιτακτική για την αποκατάσταση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα παραμένει η διασφάλιση ανεξάρτητων και αποτελεσματικών μηχανισμών διερεύνησης των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων και μεταναστών, μετά το αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τις ελληνικές αρχές για διερεύνηση του περιστατικού επαναπροώθησης προσφύγων από το Λιμενικό Σώμα στη Λέσβο που καταγράφηκε στο τελευταίο ρεπορτάζ των New York Times και την ανάθεση από τις ελληνικές αρχές της διενέργειας της έρευνας στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ).