ΕΣΠ-ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΌ ΚΕΝΤΡΟ ΠΥΞΙΔΑ EASTER CAMP 2023 με την υποστήριξη του Alta Mane Fondation - Geneva και του Greek America Corps

Βρείτε το πρόγραμμα εδώ

Αθήνα, 28 Μαρτίου 2023: Με κοινή επιστολή τους στις 17 Μαρτίου, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ), απηύθυναν έκκληση στον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, την Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για την κατάσταση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τον Ειδικό Εισηγητή του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των μεταναστών, την Επίτροπο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Συμβουλίου της Ευρώπης καθώς και την Επίτροπο Εσωτερικών και Μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στην επιστολή τους οι οργανώσεις επισημαίνουν πως, παρά τη διαχρονικότητα των καταγγελιών για επαναπροωθήσεις στα σύνορα της χώρας, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ριζική αλλαγή στον τομέα της διαχείρισης των αφίξεων προσφύγων και μεταναστών, η οποία έχει οδηγήσει σε εκθετική αύξηση των σχετικών καταγγελιών.

Το Δικαστήριο διατυπώνει προδικαστικά ερωτήματα προς το ΔΕΕ σε σχέση με την επιρροή επί της νομιμότητας του ανωτέρω εθνικού καταλόγου που ασκεί το γεγονός ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα (που στην συγκεκριμένη περίπτωση υπερβαίνει τους είκοσι μήνες) η Τουρκία αρνείται την επανεισδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία και δεν προκύπτει ότι ερευνήθηκε το ενδεχόμενο να μεταβληθεί η στάση της χώρας αυτής στο προσεχές μέλλον.

Το Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου οφείλει άμεσα να συμμορφωθεί με την κείμενη νομοθεσία και το Δίκαιο της Ένωσης

Δύο νέες Αποφάσεις που εκδόθηκαν στις 17 Μαρτίου 2023 από το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών (ΔΠρΑθηνών ΑΡ 721/2023 και ΑΡ 741/2023), επιβεβαιώνουν εκ νέου πως η υποβολή αίτησης προγραμματισμού για την καταγραφή αίτησης ασύλου στη διαδικτυακή πλατφόρμα που λειτουργεί το Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου, ιδρύει την ιδιότητα ενός ατόμου ως αιτούντος άσυλο, παρά την αντίθετη πρακτική που συνεχίζει να εφαρμόζει το Υπουργείο, σε πλήρη αντίθεση με την εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία, αλλά και την διαμορφούμενη, πλέον, εθνική νομολογία.

Οι υποθέσεις, που υποστήριξε το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), αφορούν περιπτώσεις Αφγανών πολιτών, οι οποίοι ενώ είχαν ήδη υποβάλει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου αίτηση καταγραφής του αιτήματος ασύλου τους και ανέμεναν την δοθείσα, από το Υπουργείο, ημερομηνία για την πλήρη καταγραφή αυτής, συνελήφθησαν και τέθηκαν υπό κράτηση, κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας. Η αυθαίρετη δε σύλληψη και κράτηση τους, στις συγκεκριμένες δύο περιπτώσεις, είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορέσουν να μεταβούν στο ΚΥΤ Μαλακάσας για την πλήρη κατάθεση του αιτήματος διεθνούς προστασίας τους. 

Διαβάστε την απόφαση εδώ

Διαβάστε την απόφαση εδώ

Read the Third Party Intervention here

Παρά τη ρητή δέσμευση της Υφυπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, κας Σοφίας Βούλτεψη κατά την εκδήλωση με τίτλο «Παιδιά χωρίς χαρτιά, παιδιά σε κίνδυνο. Μέχρι πότε…;» που οργάνωσαν στις 12 Ιουλίου 2022 μέλη του Δικτύου Συνηγορίας για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και τη δήλωση για «ξεκάθαρη πολιτική βούληση» να αντιμετωπιστεί το κενό στο νομικό καθεστώς που αντιμετωπίζουν τα ασυνόδευτα παιδιά στη χώρα, πριν και μετά την ενηλικίωσή τους, ιδιαίτερη έκπληξη και βαθιά απογοήτευση προκαλεί η προτεινόμενη διάταξη της περ. γ) της παρ. 1 αρ. 162 του Κώδικα Μετανάστευσης. Στο νομοσχέδιο, η διαβούλευση για το οποίο ολοκληρώθηκε σήμερα, δεν λαμβάνεται υπόψη η συντριπτική πλειοψηφία των ασυνόδευτων παιδιών που μένουν εκτός συστήματος ασύλου και δημιουργούνται περισσότερες δυσκολίες από όσες επιλύονται.

Πιο συγκεκριμένα, με τη σκοπούμενη ρύθμιση προβλέπεται μεν η δυνατότητα απόκτησης άδειας διαμονής δεκαετούς διάρκειας για ενήλικους πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς που εισήλθαν στην Ελλάδα ως ασυνόδευτοι ανήλικοι, αλλά με προϋποθέσεις παράδοξες και εν πολλοίς εκτός πραγματικότητας.

Αρχικά, μας λυπεί ότι με την παρούσα νομοθετική πρωτοβουλία, χάνεται μια σημαντική ευκαιρία: αυτή της προστασίας και ορατότητας των ασυνόδευτων και χωρισμένων από την οικογένειά τους παιδιών που τελεσίδικα μένουν εκτός συστήματος ασύλου. Καμία απολύτως πρόβλεψη δεν περιλαμβάνεται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο για τα ασυνόδευτα παιδιά των οποίων το αίτημα διεθνούς προστασίας απορρίπτεται, ενώ είναι ανήλικοι/ες, σε αντίθεση με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού που πρέπει να οδηγεί τις αποφάσεις όλων των δημόσιων αρχών, αλλά σε αντίθεση και με τις δημόσιες τοποθετήσεις των αρμοδίων οργάνων. Έτσι, τα ασυνόδευτα παιδιά και πάλι μένουν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα και εκτεθειμένα σε κάθε μορφής εκμετάλλευση, χωρίς ουσιαστική πρόσβαση σε προστασία, παροχές υγείας, εκπαίδευση.

Επίσης, σε σχέση με τα ασυνόδευτα παιδιά που ενηλικιώνονται ενώ βρίσκονται στη χώρα μας, τίθεται ως βασική προϋπόθεση o πρώην ασυνόδευτος ανήλικος να έχει ήδη οριστικό τίτλο διαμονής στη χώρα, δηλαδή κάποια οριστική άδεια διαμονής. Όπως είναι εύλογο, αν τα ασυνόδευτα παιδιά που μόλις έχουν ενηλικιωθεί κατάφερναν να εξασφαλίσουν ισχυρή άδεια διαμονής, δε θα χρειάζονταν καν τη νομοθετική παρέμβαση που εισάγει το παρόν άρθρο. Αυτό μάλιστα, παρά και τη δήλωση του ίδιου του Πρωθυπουργού στις 17 Ιανουαρίου 2023 ότι στα ασυνόδευτα παιδιά «αυτοδικαίως όταν συμπληρώνουν το 18ο έτος θα πρέπει να τους δίδεται η δυνατότητα, εφόσον έχουν συμπληρώσει 3 χρόνια εκπαίδευσης, να μπορούν να παραμείνουν στη χώρα και εφόσον το επιθυμούν, να ενταχθούν στην ελληνική πολιτεία».

Όμως, πέρα από οριστικό τίτλο διαμονής και την επιτυχή ολοκλήρωση τουλάχιστον τριών (3) τάξεων του ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα πριν από τη συμπλήρωση του εικοστού τρίτου έτους της ηλικίας τους, απαιτείται   να είναι, επιπλέον, εισακτέοι σε Ιδρύματα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης), Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης, Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης ή σε Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Η τελευταία αυτή προϋπόθεση εισαγωγής σε κάποια από τις ανωτέρω σχολές στην πραγματικότητα είναι ιδιαίτερα επαχθής και αφορά σε ένα πολύ μικρό αριθμό ασυνόδευτων ανηλίκων που εν τω μεταξύ ενηλικιώνονται. Άλλωστε, η εμπειρία μας στο πεδίο μάς έχει δείξει ότι για τα ασυνόδευτα παιδιά ακόμη και η 3ετής «επιτυχής» φοίτηση στο ελληνικό σχολείο αποτελεί μια σημαντική πρόκληση λόγω συστημικών και χρόνιων προβλημάτων ουσιαστικής συμπερίληψης των παιδιών με μεταναστευτικό/προσφυγικό υπόβαθρο στο ελληνικό σχολείο που δημιουργούν μαθητικό πληθυσμό τουλάχιστον δύο ταχυτήτων.

Τέλος, απορούμε για ποιο σκοπό να μένουν εφεξής χωρίς άδεια διαμονής τα παιδιά μεταναστών β’ γενιάς (βλ. περ. β ως άνω άρθρου) που μέχρι τώρα μπορούσαν με τις διατάξεις του ν.4251/2014 να λάβουν άδεια διαμονής, ανεξάρτητη από τη νομιμότητα της διαμονής των γονέων τους, εφόσον έχουν δημιουργήσει ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα (γέννηση στην Ελλάδα, σχολική φοίτηση κ.λπ.)

Οι υπογράφουσες οργανώσεις του Δικτύου Συνηγορίας για τα Δικαιώματα του Παιδιού πιστεύουμε ότι η χορήγηση ειδικής άδειας διαμονής στα ασυνόδευτα παιδιά, θα πρέπει να έχει αποκλειστικά ως γνώμονα την παιδική ηλικία και το διάστημα που έπεται αυτής και αποκλειστικό σκοπό τη διασφάλιση του βέλτιστου συμφέροντος του κάθε ασυνόδευτου παιδιού που βρίσκεται στη χώρα.

Καλούμε τα αρμόδια όργανα να επανεξετάσουν την προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 162, προκειμένου πράγματι να καλύψει το νομικό κενό και να διασφαλίσει στην πράξη τα δικαιώματα όλων των ασυνόδευτων παιδιών, καθώς και όσων εξ αυτών ενηλικιώθηκαν και θα ενηλικιωθούν. 

ΟΙ ΣΥΝΥΠΟΓΡΑΦΟΥΣΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

1. ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
2. Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες
3. Σχεδία Κέντρο Παιδαγωγικής και Καλλιτεχνικής Επιμόρφωσης
4. ΕΛΙΞ
5. Human Rights 360
6. SolidarityNow
7. Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού
8. The HOME Project
9. Lighthouse Relief 
10. Better Days Greece
11. International Rescue Committee (IRC) Hellas
12. Terre des hommes Hellas
13. INTERSOS Hellas
14. Danish Refugee Council (DRC), Greece
15. Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity