Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες παρακολουθεί με ανησυχία τη συνεχιζόμενη τοξική αντιπαράθεση γύρω από το θέμα των 38 προσφύγων, που «ξεχνά» το πραγματικό διακύβευμα, δηλαδή τις πρακτικές που παραβιάζουν το νόμο και καταλύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο σεβασμός των οποίων είναι αδιαπραγμάτευτος.

Οι πρόσφατες εξελίξεις, οι οποίες έχουν «πληγώσει» την Κοινωνία των Πολιτών, υποχρεώνουν το ΕΣΠ να επαναλάβει ότι η αποστολή του και ο ρόλος του είναι να συνδράμει και να εκπροσωπεί ανθρώπους σε κίνδυνο, οι οποίοι αναζητούν ασφάλεια και άσυλο στην Ελλάδα.

Ο καταστατικός του σκοπός είναι να υποστηρίζει και να είναι συνήγορος ευάλωτων ανθρώπων, των προσφύγων και δεν πρόκειται να σταματήσει να το πράττει, είναι δε αδιανόητη η εργαλειοποίησή τους σε ένα κράτος δικαίου.

Θα συνεχίσουμε να εκπληρώνουμε την αποστολή μας με ευσυνειδησία και σεβασμό στο διεθνές, ενωσιακό και εθνικό  δίκαιο και με προσήλωση στις ανθρωπιστικές αξίες που εκφράζουν.

Σε αυτό θα συνεχίσουμε να στηριζόμαστε σε συμπράξεις και συνεργασίες με συνοδοιπόρους από όλη την κοινωνία των πολιτών, και ελπίζουμε ότι οι όποιες διαφοροποιήσεις ή υπαναχωρήσεις δεν θα θίξουν αυτόν τον κοινό αγώνα.

Τον Δεκέμβριο του 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για έναν Κανονισμό για την αντιμετώπιση καταστάσεων εργαλειοποίησης στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου. Η πρόταση εισάγει έναν μηχανισμό, που επιτρέπει στα Κράτη Μέλη να παρεκκλίνουν από τις ευθύνες τους βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ για το άσυλο σε καταστάσεις "εργαλειοποίησης" της μετανάστευσης. Ο μηχανισμός είναι μόνιμα διαθέσιμος στα Κράτη Μέλη, τα οποία μπορούν να τον επικαλούνται σε πολλαπλές καταστάσεις, επιτρέποντάς τους ουσιαστικά να παρεκκλίνουν κατά το δοκούν από τις υποχρεώσεις τους.

Αντιλαμβανόμαστε ότι μεταξύ των Κρατών Μελών υπάρχει ευρεία υποστήριξη για τον προτεινόμενο Κανονισμό και ότι η τσεχική Προεδρία του Συμβουλίου στοχεύει στην υιοθέτηση μιας κοινής θέσης έως τον Δεκέμβριο. Σε επίπεδο διαπραγματεύσεων, αυτό θα καθιστούσε τον Κανονισμό σε έναν από τους ταχύτερα εξελισσόμενους νομοθετικούς φακέλους σε σχέση με το άσυλο από πλευράς του Συμβουλίου. Η πρόταση επιτρέπει στα κράτη να παρεκκλίνουν από τον προτεινόμενο Κανονισμό για τη θέσπιση κοινής διαδικασίας διεθνούς προστασίας στην Ένωση (APR) του 2016 και την τροποποιημένη πρόταση του 2020, την προτεινόμενη αναδιατύπωση της Οδηγίας για τις Συνθήκες Υποδοχής (rRCD) του 2016 και την προτεινόμενη αναδιατύπωση της Οδηγίας περί Επιστροφής (rRD) του 2018. Οι παρεκκλίσεις είναι ουσιώδεις και ουσιαστικές, επηρεάζοντας σημαντικά τα δικαιώματα των ατόμων που αναζητούν διεθνή προστασία.

Ο Διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) γράφει στα Νέα για την ανάγκη σοβαρού διαλόγου, σε συνέχεια και των 19 ασφαλιστικών μέτρων που έχει χορηγήσει το ΕΔΔΑ για υποθέσεις προσφύγων που εκπροσωπεί το ΕΣΠ, ανά περιπτώσεις από κοινού και με την HumanRights360 και την Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA).

Με λύπη και ανησυχία παρακολουθήσαμε τις δηλώσεις από το βήμα της Βουλής του αρμόδιου Υπουργού Μετανάστευσης καθώς και, τις αντίστοιχες τοποθετήσεις του Πρωθυπουργού, με αφορμή τη διάσωση των 38 Σύρων προσφύγων από νησίδα στον Έβρο με τις  οποίες στοχοποιούνται οργανώσεις, όπως, μεταξύ άλλων, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, σωματείο που δραστηριοποιείται για περισσότερα από 30 χρόνια στην υποστήριξη προσφύγων, ανεξάρτητα από πολιτικές θέσεις και αποχρώσεις.

Ως οργάνωση εξ ορισμού μη κερδοσκοπική και ανεξάρτητη από τα πρόσωπα - μέλη της διοίκησής του, τα οποία προσφέρουν τις υπηρεσίες τους πέρα από οποιεσδήποτε άλλες ιδιότητές τους, μας λυπούν οι προσβλητικές και αυθαίρετες αναφορές για δήθεν ανθρωπιστικά προσωπεία, για οργανώσεις συνεργαζόμενες με λαθροδιακινητές ή με τις Τουρκικές αρχές. Ιδιαίτερα δε προσβλητικές είναι οι αναφορές για modus operandi οργανώσεων, όταν οι ενέργειες αυτές αφορούν απεύθυνση στην Ελληνική ή στην Ευρωπαϊκή δικαιοσύνη, όπως με συνέπεια πράττει εδώ και πάρα πολλά χρόνια το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.

16/08/2022

Η διάσωση των 38 Σύρων και Παλαιστίνιων προσφύγων στον Έβρο, ήταν τελικά μια ανακούφιση για όλους και όλες που από την αρχή στηρίξαμε το αίτημά τους να τύχουν προστασίας. Ήταν ταυτόχρονα και μια πρώτη νίκη ενάντια στην πολιτική των pushbacks, που κυριαρχεί στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα μέρη της Ευρώπης.

Ο θλιβερός θάνατος ενός 5χρονου παιδιού σε αυτή την τελευταία φάση της ιστορίας, που κίνησε και το ενδιαφέρον των ειδησεογραφικών μέσων, παραμένει, όπως και το άψυχο κορμί, που θάφθηκε σε μια νησίδα, που κανένα κράτος δεν την θέλει. Ακούσαμε με ικανοποίηση την ανακοίνωση ότι ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός θα συνεργασθεί με την Ερυθρά Ημισέληνο για την αναζήτησή του του και την ταφή του με σεβασμό και αξιοπρέπεια.

Αναμένουμε την αποτελεσματική έρευνα του συγκεκριμένου περιστατικού, όσο και του πνιγμού δύο άλλων προσφύγων πριν ένα μήνα ακριβώς, που καταγγέλλεται ότι συνέβη κατά τη διάρκεια επαναπροώθησης της ίδιας αυτής ομάδας προσφύγων, στην ίδια νησίδα, στη μέση του ποταμού Έβρου, όπου στις 7/8 τους μετέφεραν ξανά εκεί οι Τουρκικές αρχές.

Αναμένουμε επίσης και τη συμμόρφωση των αρχών με τις εντολές του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και απαγόρευση επαναπροώθησης, που δυστυχώς αγνοούν οι Ελληνικές Αρχές, είτε με το πρόσχημα ότι δεν ανευρίσκονται οι πρόσφυγες, είτε ότι οι νησίδες στις οποίες βρίσκονται δεν είναι Ελληνικό έδαφος.

Παραμένει επίσης και το ζήτημα της τύχης των συγκεκριμένων προσφύγων, για τους οποίους εξακολουθεί να ισχύει η Υπουργική απόφαση χαρακτηρισμού της Τουρκίας ως ασφαλούς χώρας, για την επιστροφή τους, η οποία όμως δεν συμβαίνει τουλάχιστον τα τελευταία 2,5 χρόνια. Τούτο, παρά το γεγονός ότι εναντίον τους έχουν εκδοθεί αποφάσεις απέλασής τους από την Τουρκία, υπό την απειλή των οποίων εξαναγκάζονται να αναζητήσουν επικίνδυνους δρόμους προς την Ευρώπη.

Από τη μεριά μας θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε όσους αναζητούν προστασία, ιδιαίτερα υπό συνθήκες απειλής της ανθρώπινης ζωής. Το σταμάτημα των επαναπροωθήσεων, και η ανάκληση της απόφασης χαρακτηρισμού της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας παραμένουν για εμάς τα κύρια αιτούμενα για την προστασία τόσο των προσφύγων, όσο και του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας μας.

Για το συγκεκριμένο περιστατικό καθοριστικό ρόλο έπαιξε η κινητοποίηση όχι μόνο των οργανώσεών μας, αλλά και η υποστήριξη οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, όπως το Border Violence Monitoring Network, δημοσιογράφων που έχουν ενεργά ασχοληθεί για την ανάδειξη του φαινομένου των pushbacks, όσο και της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου - ΕΕΔΑ, η οποία παρενέβη σε κρίσιμο σημείο για την υποστήριξη των συγκεκριμένων προσφύγων.

Ας ελπίσουμε ότι το περιστατικό αυτό κάτι θα αλλάξει προς το σκοπό σεβασμού της ανθρώπινης ζωής, που συχνά ευτελίζεται σε παρόμοια περιστατικά.

15/08/2022

Η Ελληνική Κυβέρνηση επιμένει ότι η νησίδα στην οποία βρίσκονται εγκαταλελειμμένοι 39 πρόσφυγες και το άψυχο κορμί ενός 5χρονου παιδιού δεν ανήκει στην Ελληνική Επικράτεια και δεν έχει ευθύνη για την προστασία τους. Όμως, ακόμη και αν είναι έτσι, αυτό δεν ισχύει και είναι αντίθετο στις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας.

Από τη στιγμή που κάποιος εμφανίζεται στα σύνορα μιας χώρας, υπάγοντας τον εαυτό του στην κυριαρχία της χώρας αυτής, τότε ανακύπτει η διεθνής υποχρέωση της χώρας εισόδου να τον υποδεχθεί, εφόσον επικαλείται κίνδυνο δίωξης στη χώρα καταγωγής ή στη χώρα προέλευσης. Τούτο καθώς εφαρμόζεται η βασική αρχή της μη επαναπροώθησης που προστατεύεται από τα άρθρα 31 και 33 της Σύμβασης της Γενεύης για τη Νομική Κατάσταση των Προσφύγων, όσο και από άλλες Διεθνείς Συμβάσεις που έχουν επικυρωθεί και δεσμεύουν την Ελλάδα^* και δεν επιτρέπουν την άρνηση αποδοχής στα σύνορα^**.

Όπως έχει παγίως δεχθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η αρχή της μη επαναπροώθησης εφαρμόζεται και δεσμεύει τα κράτη όχι μόνο όταν ασκούν κυριαρχία εντός του εδάφους τους, όσο και στα σύνορά τους, αλλά και εκτός αυτών, όπου γενικότερα οι κρατικές αρχές ενεργούν, ή όπου αυτές ασκούν αποτελεσματικό έλεγχο^*.

Η συγκεκριμένη ομάδα προσφύγων, για την οποία έχουν εκδοθεί δύο αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που υποδεικνύουν στην Ελλάδα να παράσχει ανθρωπιστική βοήθεια και να μην τους μεταφέρει στην Τουρκία, βρέθηκε στην ίδια νησίδα που βρίσκεται και σήμερα, αρχικά από τις Ελληνικές αρχές στις 14/7, για να επαναπροωθηθούν στην Τουρκία και να μεταφερθούν ξανά από τις Τουρκικές αρχές εκεί ακριβώς πριν μία εβδομάδα.

Η Ελλάδα έχει πρόσβαση στη συγκεκριμένη νησίδα, ανεξάρτητα από το αν είναι Ελληνικό έδαφος, και οφείλει να παράσχει βοήθεια, καθώς απειλούνται οι ζωές ανθρώπων. Οφείλει δε να εξετάσει τα αιτήματα ασύλου τους, καθώς, σε βάρος αρκετών εξ αυτών από την Τουρκία έχουν εκδοθεί αποφάσεις απέλασης στη Συρία, σχετικά αντίγραφα των οποίων τέθηκαν υπόψη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Όταν απειλούνται ζωές, το να επικαλείσαι ότι ο χώρος ακριβώς έξω από την πόρτα σου δεν σου ανήκει και δεν ενδιαφέρεσαι για ό,τι συμβαίνει εκεί, είναι απλά πρόσχημα για να αποφύγεις τις ευθύνες σου. Το ότι και η Τουρκία έχει ευθύνη για την κατάστασή τους είναι κάτι προφανές, όμως δεν αίρει την υποχρέωση της Ελλάδας να προστατεύσει την ανθρώπινη ζωή.

Σώστε τους ανθρώπους.

______________________________

^* Άρθρο 3 της Σύμβασης κατά των Βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας που κυρώθηκε με τον ν. 1782/1988, άρθρο 7 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα που κυρώθηκε με τον ν. 2462/1997, και άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που κυρώθηκε με το ν.δ. 53/1974.

^** Guy Godwin – Gill – Jane Mc Adam The refugee in the International Law 3rd edition, σ. 208.

*** ΕΔΔΑ Hirsi and Jamaa κατά Ιταλίας, no. 27765/09, της 23/02/2012.

Πώς μπορώ να έχω πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας; Έχω δικαίωμα σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας;

Στο πλαίσιο του έργου «Do the human right thing – Υψώνουμε τη Φωνή μας για τα Δικαιώματα των Προσφύγων», η International Rescue Committee Hellas (IRC) και η Global Girl Media Greece δημιούργησαν μία σειρά βίντεο σε πέντε γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Ουρντού, Αραβικά και Φαρσί).

Μπορώ να εργαστώ στην Ελλάδα; Ποια χαρτιά χρειάζομαι για να εργαστώ;

Στο πλαίσιο του έργου «Do the human right thing – Υψώνουμε τη Φωνή μας για τα Δικαιώματα των Προσφύγων», η International Rescue Committee Hellas (IRC) και η Global Girl Media Greece δημιούργησαν μία σειρά βίντεο σε πέντε γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Ουρντού, Αραβικά και Φαρσί).

Την Πέμπτη 28 Ιουλίου, η Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, κυρία Αναλένα Μπέρμποκ, στο πλαίσιο της επίσκεψής της στην Ελλάδα, συνομίλησε με εκπροσώπους τριών οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, μεταξύ των οποίων και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.

Στην κα Μπέρμποκ δόθηκε η ευκαιρία να ενημερωθεί για την τρέχουσα κατάσταση του μεταναστευτικού στην Ελλάδα, το έργο των οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο, αλλά και τον ρόλο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών στην διαχείριση του ζητήματος.

Η διοργάνωση της επίσκεψης έγινε με πρωτοβουλία του Υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας και της Γερμανικής Πρεσβείας στην Ελλάδα και στη συζήτηση παρευρέθηκε ο Γερμανός Πρέσβης στην Ελλάδα, Δρ Ερνστ Ράιχελ. Στην συζήτηση συμμετείχαν, επίσης, εκπρόσωποι από τρεις οργανώσεις: Λευτέρης Παπαγιαννάκης, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Αλέξανδρος Χρυσόμαλλος, Equal rights beyond borders και Μαρία Μουδάτσου, Praksis.

Αθήνα, Τρίτη 26 Ιουλίου 2022

Οι οργανώσεις Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και HumanRights360 καταθέσαν σήμερα αναφορά στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου ως μία ύστατη έκκληση να διασωθούν οι 50 Σύριοι πρόσφυγες βρίσκονταν εγκλωβισμένοι στη νησίδα του ποταμού Έβρου, παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) να τους παρασχεθεί βοήθεια και να μην απομακρυνθούν από την Ελλάδα.

Οι πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων τρεις έγκυες γυναίκες, δώδεκα ανήλικα παιδιά και μια υπέργηρη γυναίκα, έμειναν από τις 14 Ιουλίου χωρίς πρόσβαση στα απολύτως αναγκαία για την επιβίωσή τους, χωρίς πρόσβαση σε νερό, τροφή, ιατρική βοήθεια, εκτεθειμένοι στον καύσωνα και την υγρασία σε μια μικρή νησίδα στη μέση του ποταμού Έβρου. Μάλιστα αναφέρονται τρεις θάνατοι από την επαναπροώθηση και εγκατάλειψή τους στη νησίδα.

Έκτοτε, αφού απευθυνθήκαμε στις αρμόδιες αρχές, πετύχαμε την έκδοση απόφασης ασφαλιστικών μέτρων από το ΕΔΔΑ, την οποία όμως οι αρχές αρνήθηκαν να εφαρμόσουν. Ακόμα χειρότερα, οι Σύριοι πρόσφυγες επαναπροωθήθηκαν μία μέρα πριν εκπνεύσει η διορία των ασφαλιστικών μέτρων και μάλιστα τη στιγμή που ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ενημερωνόταν για τη σχετική υπόθεση από τους εκπροσώπους των οργανώσεών μας.

Η λογοδοσία για τις εντεινόμενες παραβιάσεις του Κράτους Δικαίου καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ.

Για περισσότερες πληροφορίες:

HumanRights360: Ευγενία Κουνιάκη, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες : Λευτέρης Παπαγιαννάκης, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.