Pushbacks and intimidation of human rights defenders are a systematic part of an unofficial but carefully planned migration and border policy

A new report by the Greek Council for Refugees (GCR) documents extreme violence against people seeking asylum at Europe’s external border. Pushbacks of refugees to Turkey are widespread, and involve humiliation, illegal detention, intimidation, physical and sexual violence, and arbitrary confiscation of personal belongings.

Pushback cases before ECtHR and/or Greek Public Prosecutor

This report contributes to an existing body of extensive evidence of the Greek state’s illegal pushbacks practice, by providing particularly detailed descriptions of 11 pushback cases at the Evros border region and the Aegean islands, and 2 cases of pullbacks by the Turkish authorities in Evros.

Illegal detention in official and unofficial detention sites

In all cases detailed in the report, asylum seekers were arbitrarily held in official or unofficial detention sites, for periods ranging from a few hours to a full day before eventually being pushed back. In three cases, people identified their place of detention as the Neo Cheimonio Border Guard Station.

Sexual Violence

In all the reported cases, asylum seekers were subjected to strip search during their unofficial detention. In at least three cases, people reported incidents of sexual violence, ranging from humiliation to sexual assault and rape.

Pushback of two Palestinian recognized refugees

In June 2022, two Palestinians recognised by the Greek authorities as refugees and legally residing in the island of Kos were illegally apprehended in the middle of the street. They were brought to a small storage room with other people, body searched and then raped. Twelve hours later, the guards tied their legs, put them in a van and boarded them in a boat. They threw them in the sea on a half-deflated raft until the Turkish coast guard rescued them.

Criminalization of legal aid organizations

Evidence from the report also shows how human rights defenders supporting refugees, including NGOs like the Greek Council for Refugees, are increasingly intimidated and obstructed in their work by the Greek authorities. Instead of stopping these rights violations, the Greek government is targeting those who support refugees, framing them as enemies of the state and smugglers in an attempt to silence them and hinder their human rights work.

Alkistis Agrafioti Chatzigianni, Advocacy Officer at the Greek Council for Refugees, said:

“This research shows that unless the EU and Greek authorities finally put an end to these illegal border policies, they will only become more violent and widespread. The government must immediately cease all violations at its borders and allow human rights defenders to do their important work of supporting people seeking asylum.”

Kleio Nikolopoulou, Advocacy Officer at the Greek Council for Refugees, said:

“Pushbacks and border violence have become the rule rather than the exception in Greece. They are an unacceptable symptom of a broken European asylum policy and what is even more alarming is the EU standing by as these rights violations become a common trend throughout European borders. The EU needs to put in place a migration system that upholds asylum rights.”

Notes to editors

Alkistis Agrafioti Chatzigianni and Kleio Nikolopoulou are available for interview and comment.

Link to the Report.

Link to the Executive Summary.

GCR is calling for the EU and European countries to work together to create an asylum system that works. We want the EU to:

• Take disciplinary action and launch infringement proceedings against the Greek state for well-documented, long-term, and systematic breaches of international and EU law in its treatment of asylum seekers, including during the conduct of pushback operations.
• Increase transparency and scrutiny over the Greek authorities’ use of EU funds for migration management purposes, to ensure that EU funds are not being misused to fund operations that endanger migrants and refugees or violate EU law.
• Stop striking up dubious migration deals with non-EU countries to outsource the EU’s responsibility for people seeking safety.
• Recognize the shrinking civic space in Greece and the dangerous trend of criminalization of HRDs at EU’s external borders.

We call the Greek Government and the Greek judicial authorities to:

• Stop the illegal pushback operations and not remove asylum seekers and recognized refugees from Greek territory.
• Initiate criminal investigations bringing to justice those accountable for the criminal offences committed against the asylum seekers during the pushback operations.
• Ensure that human rights defenders and civil society organizations can operate without undue interference and legal representatives of asylum seekers can provide legal assistance without hindrance.

Contact information

GCR Communications Officer I Kostas Vlachopoulos: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Συνέντευξη του Λευτέρη Παπαγιαννάκη, Διευθυντή του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες στο Βελγικό ενημερωτικό δίκτυο ΜΟ*

Λιγότεροι εισερχόμενοι, περισσότερες επιστροφές: ο τόνος για το μεταναστευτικό ήταν σκληρός στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Στην Ελλάδα, όπου οι παράνομες επαναπροωθήσεις ή οι βυθισμένες βάρκες προσφύγων είναι συνηθισμένο φαινόμενο, κανείς δεν εκπλήσσεται πλέον. Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, βλέπει την πατρίδα του να διολισθαίνει όλο και περισσότερο προς ένα αυταρχικό κράτος. 'Τα νέα στρατόπεδα στα νησιά του Αιγαίου είναι φυλακές'.

Διαβάστε το newsletter Δεκεμβρίου - Ιανουαρίου 2023 του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες εδώ

Η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής επιβεβαίωσε την αδιέξοδη στάση της ΕΕ στο ζήτημα της Μετανάστευσης, αφού στο κείμενο συμπερασμάτων επαναλαμβάνονται και επισημαίνονται οι ίδιες βασικές επιλογές: φύλαξη των εξωτερικών συνόρων, επιτάχυνση των επιστροφών και υιοθέτηση του Συμφώνου για την Μετανάστευση και το Άσυλο.

Παρόλο που η Σύνοδος πραγματοποιήθηκε μερικές μέρες μετά τους καταστροφικούς σεισμούς σε Τουρκία (χώρα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό φιλοξενουμένων προσφύγων στον κόσμο), και Συρία, στα συμπεράσματα της Συνόδου υπάρχει ένα σημείο που αναφέρει την ανάγκη ανάπτυξης «κοινής επίγνωσης της κατάστασης» ότι και εάν σημαίνει αυτό.

Διαβάστε την απόφαση εδώ

Προβληματική πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου: σε κίνδυνο αστεγίας και παρατεταμένης κράτησης τα πρόσωπα που αναμένουν την καταγραφή του αιτήματος διεθνούς προστασίας 

Του Λευτέρη Παπαγιαννάκη

Στο παρασκήνιο της μεγάλης συζήτησης για την μετανάστευση στην ΕΕ παίζεται εκ νέου ένα αντίστοιχα μεγάλο πολιτικό «παιχνίδι». Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) φαίνεται να έχει αποφασίσει, ότι ενόψει των ευρωεκλογών του 2024 αλλά και διάφορων εθνικών εκλογών ο κατάλληλος πολιτικός εταίρος για να αυξήσει την επιρροή του στα ευρωπαϊκά πράγματα είναι η ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ΕΣΜ), δηλαδή οι ευρωσκεπτικιστές. Στην ομάδα αυτή συνυπάρχουν ακροδεξιά κόμματα όπως τα αδέλφια της Ιταλίας, η ελληνική λύση, το vox, οι σουηδοί δημοκράτες κ.α.

Η ΕΕ μοιάζει να κάνει σχεδιασμούς μέσα σε μια φούσκα, αποκομμένη από την παγκόσμια πραγματικότητα και εντέλει χωρίς να αντιλαμβάνεται τον ρόλο και την ευθύνη της εντός του πλαισίου των παγκόσμιων εξελίξεων.

Με την από 26.01.2023 απόφασή του επί της προσφυγής  υπ’ αριθμ. 60990/14,  το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, για την υπόθεση του Τούρκου πρόσφυγα Β.Y., που κατήγγειλε ότι απήχθη βίαια από το κέντρο της Αθήνας, μπροστά στα μάτια δεκάδων έκπληκτων πολιτών, στις 30 Μαΐου 2013, από δράστες που επέβαιναν σε αυτοκίνητο με κρατικές πινακίδες και μεταφέρθηκε με κουκούλα κατ’ ευθείαν στην Τουρκία, με την εμπλοκή, σύμφωνα με την καταγγελία του, και των Τουρκικών αρχών, από τις οποίες και συνελήφθη.

Με την παραπάνω απόφασή του, το Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση της υποχρέωσης αποτελεσματικής έρευνας κάθε ισχυρισμού  περί  υποβολής σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, κατά το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ, που αποτελούσε την βάση των αιτιάσεων του προσφεύγοντα, ο οποίος μετά την εξαναγκαστική επιστροφή του στην Τουρκία συνελήφθη και φυλακίστηκε, με κατηγορίες περί ένταξης σε εγκληματική  οργάνωση, διωκόμενος για τις πολιτικές του πεποιθήσεις.