Η υπόθεση υποστηρίχθηκε, ενώπιον του ΕΔΔΑ, από τη Νομική Υπηρεσία του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)1, σε συνεργασία με τις οργανώσεις ASGI, Still I rise, Γιατροί χωρίς Σύνορα. Αφορά σε πέντε ασυνόδευτους ανήλικους έφηβους, οι οποίοι ζουν, υπό άθλιες συνθήκες και επί πολλούς μήνες, στο ΚΥΤ της Σάμου και γύρω από αυτό, στην περιοχή που είναι γνωστή ως «ζούγκλα», εν αναμονή της μεταφοράς τους σε κατάλληλη δομή φιλοξενίας και χωρίς διορισμό επιτρόπου.
Οι ανήλικοι καταγγέλλουν, ενώπιον του ΕΔΔΑ, συνθήκες υποδοχής, που αποτελούν κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ: έλλειψη πρόσβασης σε επαρκή φροντίδα, έλλειψη κατάλληλων ιατρικών και ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών υποστήριξης, έλλειψη ασφάλειας, δυσκολία πρόσβασης σε τρόφιμα και σε εγκαταστάσεις υγιεινής και παντελή έλλειψη επαρκούς προστατευτικού πλαισίου. Οι ανήλικοι εκτίθενται σε βία, καθώς η ένταση και οι ταραχές είναι συχνές στο ΚΥΤ της Σάμου και σε πραγματικό κίνδυνο εκμετάλλευσης. Ακόμη και στο ονομαζόμενο "Τμήμα Ανηλίκων" εντός του ΚΥΤ της Σάμου, όπου ζουν κάποιοι από τους ανήλικους, οι συνθήκες είναι εντελώς ακατάλληλες, παρά δε τον υποτιθέμενο αστυνομικό έλεγχο στην πύλη, οι ενήλικες έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτό.
Επισημαίνεται ότι στο ΚΥΤ της Σάμου και γύρω από αυτό ζουν 7.497 άνθρωποι ενώ η χωρητικότητα του Κέντρου είναι μόλις 648 θέσεων, υπό συνθήκες εξαιρετικά υποβαθμισμένες2, που επιδεινώνονται δραματικά3.
Λόγω αυτών των σοβαρά υποβαθμισμένων συνθηκών και λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι τα ασυνόδευτα ανήλικα, που ζητούν άσυλο, αποτελούν την πλέον ευάλωτη ομάδα και είναι εκτεθειμένα σε ανεπανόρθωτη βλάβη για τη σωματική και διανοητική τους ακεραιότητα, την ευημερία και την κοινωνική τους ανάπτυξη.
Η υπόθεση αυτή καταδεικνύει τα τεράστια κενά προστασίας των ασυνόδευτων παιδιών στην Ελλάδα, εξαιτίας των οποίων ανήλικα αγόρια και κορίτσια παραμένουν εκτεθειμένα σε σοβαρούς κινδύνους.
Οι υπογράφουσες οργανώσεις επαναλαμβάνουν ότι η προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση της Πολιτείας, με βάση το εθνικό δίκαιο και τις διεθνείς της δεσμεύσεις, και καλεί τις ελληνικές αρχές να λάβουν άμεσα όλα τα αναγκαία μέτρα για την αποτελεσματική προστασία των ανήλικων προσφύγων, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης εφαρμογής ενός συστήματος αποτελεσματικής επιτροπείας των ασυνόδευτων παιδιών, της αύξησης του αριθμού των κατάλληλων για ανηλίκους θέσεων φιλοξενίας, της απαγόρευσης στο νόμο της δυνατότητας κράτησης ανηλίκων παιδιών για λόγους εφαρμογής της νομοθεσίας περί ασύλου και μετανάστευσης και του άμεσου τερματισμού της πρακτικής αυτής.
Οι υπογράφουσες οργανώσεις καλούν την Ευρώπη να ανταποκριθεί άμεσα στις προκλήσεις προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα, με σεβασμό στα δικαιώματα του παιδιού και στην αρχή του βέλτιστου συμφέροντός τους.
Associazione per gli Studi Giuridici sull’ Immigrazione (ASGI)
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)
Still I Rise
1 Η παραπάνω παρέμβαση υλοποιείται με τη στήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και το Dutch Council for Refugees 2 Παρατηρήσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, επί της υπόθεσης International Commission of Jurists (ICJ) and European Council for Refugees and Exiles (ECRE) κατά Ελλάδας (Complaint No. 173/2018), 9 Αυγούστου 2019, https://rm.coe.int/cc173casedoc5-en-observations-by-the-unhcr/168096c416 . 3 Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης: Η Ελλάδα πρέπει επειγόντως να μεταφέρει τους αιτούντες άσυλο από τα νησιά του Αιγαίου και να βελτιώσει της συνθήκες διαβίωσης στα κέντρα υποδοχής, 31 Οκτωβρίου 2019, https://www.coe.int/en/web/commissioner/-/greece-must-urgently-transfer-asylum-seekers-from-the-aegean-islands-and-improve-living-conditions-in-reception-facilities
